Đã bao giờ các bạn VHUers tự hỏi rằng “Mình học nghề này thì sẽ ra sao?” hoặc “Nghề này có phù hợp với mình không nhỉ?”. Nếu có thì bài viết này là dành cho bạn, hiểu được những băn khoăn của những bạn sinh viên thế nên Trạm hướng nghiệp đã cho ra bài viết nói về Lý thuyết Cây nghề nghiệp nhằm giúp các bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về mối liên hệ giữa những nguồn lực của bản thân và những tiêu chí cần có khi chọn nghề của mỗi cá nhân.
Hình ảnh Cây nghề nghiệp
Trong thời đại mà hướng nghiệp và những dịch vụ hướng nghiệp phổ biến như hiện tại, ai cũng đều biết rằng sở thích, khả năng và cá tính là những yếu tố cơ bản, có ảnh hưởng mang tính quyết định đến sự thành đạt trong nghề nghiệp của mỗi người. Thế nhưng tại sao không ít người phớt lờ đi những khả năng sẵn có của bản thân hoặc không chịu tìm hiểu kỹ mà lại chạy theo học những ngành “hot” dự đoán sẽ có được “lương nghìn đô” trong tương lai rồi nhận lấy những thất bại ê chề. Từ đó ta mới thấy được hướng nghiệp và tầm quan trọng của hiểu đúng trong hướng nghiệp rất quan trọng.
1) Lý thuyết cây nghề nghiệp
Lý thuyết cây nghề nghiệp thuộc nhóm Lý thuyết đặc tính cá nhân và đặc điểm nghề nhằm giải thích vai trò quan trọng của mối tương quan chặt chẽ giữa sở thích, khả năng cá tính và giá trị nghề nghiệp của một người với khả năng tuyển dụng đối với họ sau khi tốt nghiệp chương trình đào tạo.
Sở thích, khả năng, cá tính và giá trị nghề nghiệp là những yếu tố cơ bản, có ảnh hưởng mang tính quyết định đến sự thành đạt trong nghề nghiệp của mỗi người, chính vì thế những yếu tố này được xem là phần “rễ”. Chính vì là phần bắt nguồn và sẽ nuôi sống một cái cây thế nên cũng như khi chọn nghề mỗi cái nhân đều được khuyên là hãy tìm hiểu rõ về những sở trường, khả năng cũng như là mong muốn của bản thân. Dù là bất kỳ giới tính hay dân tộc nào nếu đã quyết tâm theo đuổi và phù hợp với ngành nghề thì đều có cơ hội nhận được “trái ngọt”.
Ví dụ như bạn Nam A có đủ đam mê và tố chất với ngành giáo viên mầm non một công việc tưởng chừng chỉ giành cho nữ. Hoặc bạn Nữ B muốn theo ngành IT bạn luôn nhạy bén trong con số cũng như có tính kiên trì cao dù ngành này thường gắn liền với các bạn nam. Thì dù là giới tính nào hai bạn cũng có thể theo đuổi ngành nghề và có được thành quả xứng đáng.
2) Ý nghĩa & Áp dụng
Đạt được thành tựu trong nghề nghiệp của bản thân luôn là mơ ước chính đáng của tất cả mọi người. Thế nên đó là lý do mà lý thuyết này được sinh ra nhằm minh họa một cách đơn giản và trực quan nhất đến các vị phụ huynh và các bạn học sinh, sinh viên.
Qua lý thuyết Cây nghề nghiệp ai cũng có thể hiểu được sự liên kết giữa từng tính chất và khả năng bên trong bản thân với từng ngành nghề mà họ còn suy nghĩ. Sau đó chọn được công việc phù hợp nhất với khả năng thực tế và tình hình hiện tại.
Áp dụng trong thực tế ngoài hướng nghiệp thì mô hình Cây nghề nghiệp còn giúp sinh viên hiểu thêm về những điểm mạnh, điểm yếu và giá trị quan của bản thân nhằm xác định được bản thân muốn gì, còn thiếu gì và những điều cần phát triển.
3) Khám phá bản thân qua Cây nghề nghiệp
Cây nghề nghiệp sẽ giúp mỗi bạn sinh viên xem xét và tự nhận thức bản thân thông qua 4 yếu tố: sở thích, khả năng, cá tính, giá trị.
- Sở thích: là những điều mà bạn yêu thích thực hiện, thường bắt nguồn từ những ước mơ và khao khát trong thời thơ ấu. Chẳng hạn, việc bạn muốn trở thành A, B hay C chỉ đơn giản vì bạn hào hứng với công việc đó. Nếu ai đó được làm trong lĩnh vực phù hợp với sở thích của mình, họ sẽ có khả năng làm việc rất hiệu quả và có động lực để phát triển nhanh chóng trong sự nghiệp.
- Khả năng: là những điểm mạnh mà bạn sở hữu, giúp bạn thực hiện các nhiệm vụ tốt hơn so với người khác. Ví dụ, có thể bạn nhạy bén với con số và tính toán nhanh hơn bạn bè, hoặc bạn dễ dàng cảm nhận cảm xúc của người khác. Bạn cũng có thể là một vận động viên xuất sắc, là nhân tố không thể thiếu trong một đội.
- Cá tính: được hình thành bởi những yếu tố như gia đình, xã hội, giáo dục và môi trường sống. Hiểu rõ cá tính của bản thân sẽ giúp bạn lựa chọn nghề nghiệp và môi trường làm việc phù hợp, từ đó phát triển bản thân và đạt được thành công trong sự nghiệp.
- Giá trị sống: được hình thành từ những niềm tin cá nhân, phản ánh quan điểm sống của mỗi người. Ví dụ, nếu ai đó tin vào sự tử tế và muốn giúp đỡ người khác, đó chính là giá trị sống của họ. Theo thời gian, người đó sẽ sống và kiểm nghiệm giá trị này thông qua việc xem những kết quả mang lại có đem lại hạnh phúc hay sự hài lòng cho họ hay không. Nếu không, điều đó có thể khiến họ điều chỉnh lại giá trị sống của mình, vốn có thể thay đổi theo từng giai đoạn cuộc đời. Sự hòa hợp giữa giá trị sống và công việc là yếu tố quyết định việc ai đó tiếp tục gắn bó hay ra đi khỏi nơi làm việc của mình.
Tóm lại, Cây nghề nghiệp là một công cụ đơn giản và hữu hiệu nhằm hướng nghiệp và giúp mỗi người tìm ra giá trị và định hướng cho mình nhằm tìm được ngành nghề phù hợp cho bản thân. Trạm Hướng nghiệp hy vọng với bài viết này đã cung cấp được những kiến thức bổ ích cho các bạn trên con đường tìm kiếm nghề nghiệp của chính mình.
Giải đáp thắc mắc về dịch vụ Tham vấn tâm lý: Thông tin Tham vấn tâm lý
TRUNG TÂM THAM VẤN TÂM LÝ