Luôn góp mặt trong top những kỹ năng cần thiết của mọi thời đại, critical thinking hay tư duy phản biện được xem là một kỹ năng rất quan trọng của con người hiện nay nói chung và thế hệ trẻ nói riêng. Từ lúc còn ngồi trên ghế nhà trường, giảng đường hay sau khi đã ra làm việc, thì tư duy phản biện vẫn luôn là một kỹ năng giúp chúng ta vững chãi hơn trước một xã hội hiện đại với quá nhiều sự mơ hồ, biến chuyển và phức tạp. Vậy tư duy phản biện là gì? Và nó giúp ích gì cho chúng ta?... Hãy để Trạm Phát triển bản thân giải đáp giúp bạn nhé!
Phản biện là gì?
Phản biện là quá trình sử dụng lập luận, bằng chứng và logic để đánh giá, phân tích và đưa ra lập luận trái chiều cho một quan điểm, ý kiến hoặc tuyên bố nào đó. Nó đòi hỏi khả năng tư duy logic, sáng tạo và khả năng tìm kiếm, phân tích thông tin một cách hiệu quả. Phản biện thường được thực hiện bằng cách sử dụng các luận điểm logic và thông tin thực tế để chứng minh một quan điểm mới, hoặc để bác bỏ hoặc chỉnh sửa một quan điểm hiện tại.
Lập luận mạnh mẽ dựa trên các chứng cứ có thể kiểm chứng được tập trung vào chính xác những nội dung chủ chốt, để có thể lật ngược lại điều chưa phù hợp của vấn đề là những gì mà người phản biện luôn phải hướng đến. Nhưng việc này không hề dễ dàng, nó luôn đòi hỏi khả năng phân tích, suy luận logic và khả năng diễn đạt rõ ràng của người sử dụng.
Mục tiêu của phản biện là tạo ra một cuộc thảo luận có giá trị và mang tính thuyết phục để làm sáng tỏ một vấn đề hoặc thay đổi quan điểm của người nghe hoặc đọc. Và một lưu ý quan trọng mà mọi người cần chú ý chính là phản biện không phải một công cụ để gây hấn hay công kích người khác. Mà mục đích chính của nó là giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các quan điểm khác nhau, đồng thời cải thiện khả năng suy luận, lập luận và trình bày của bản thân.
Tư duy phản biện
Tư duy phản biện là khả năng diễn giải, đánh giá và phân tích các sự kiện và thông tin có sẵn để hình thành phán đoán hoặc quyết định xem điều gì đó đúng hay sai. Không chỉ tò mò về thế giới xung quanh, những người có tư duy phản biện còn tạo ra mối liên hệ giữa các ý tưởng hợp lý để nhìn thấy bức tranh toàn cảnh hơn. Xây dựng kỹ năng tư duy phê phán của bạn có nghĩa là có thể ủng hộ các ý tưởng và quan điểm của bạn, trình bày chúng một cách hợp lý và đưa ra quyết định cải tiến.
Tầm quan trọng của tư duy phản biện đối với sinh viên
1. Nâng cao khả năng ra quyết định: Tư duy phê phán cho phép sinh viên đánh giá tất cả thông tin có sẵn và đưa ra quyết định sáng suốt thay vì đưa ra lựa chọn dựa trên cảm xúc hoặc dữ liệu hạn chế.
2. Giải quyết vấn đề: Nó hỗ trợ sinh viên tiếp cận vấn đề một cách có phương pháp và hợp lý, cho phép phát triển các giải pháp khả thi dựa trên đánh giá kỹ lưỡng.
3. Độc lập về tư duy: Những sinh viên có tư duy phản biện sẽ ít phụ thuộc vào người khác. Không phải chờ đợi hay bị chi phối từ lời nói của bất cứ ai, vì những sinh viên này có kỹ năng tự đánh giá thông tin.
4. Phân biệt thông tin: Trong thời đại quá tải thông tin của chúng ta, điều quan trọng là phải phân biệt giữa các nguồn đáng tin cậy và thông tin sai lệch hoặc thành kiến. Việc có được tư duy phản biện sẽ giúp sinh viên không bị mất thời gian sa đà vào ma trận những nguồn thông tin không chính hoặc sai lệch.
5. Giao tiếp được cải thiện: Những sinh viên có tư duy phản biện có thể trình bày rõ ràng suy nghĩ, sự hiểu biết và lý do đằng sau niềm tin của họ, dẫn đến các cuộc thảo luận và tranh luận hiệu quả hơn.
6. Quan điểm mở rộng: Nó khuyến khích sinh viên cởi mở tư duy và khả năng nhìn nhận các vấn đề, kịch bản từ nhiều góc độ và quan điểm.
7. Thành công trong học tập: Khi là sinh viên bạn phải tiếp xúc với rất nhiều nguồn thông tin, tri thức, kỹ năng mới mỗi ngày. Lúc này tư duy phản biện có thể được xem như là thứ rất quan trọng để hiểu các khái niệm phức tạp, đánh giá các lập luận và kết hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.
8. Phát triển cá nhân: Việc nắm giữ được kỹ năng tư duy phản biện sẽ giúp sinh viên trong việc tự suy ngẫm, từ đó hiểu rõ hơn về niềm tin, giá trị và hành động của bản thân mình.
9. Khả năng thích ứng: Những sinh viên có tư duy phản biện có thể xem như được trang bị tốt hơn để thích ứng với môi trường biến động hoặc hoàn cảnh thay đổi. Vì họ có thể nhanh chóng nắm bắt, đánh giá thông tin mới và hiểu được ý nghĩa của nó.
10. Nâng cao khả năng sáng tạo: Mặc dù tư duy phản biện và tính sáng tạo có vẻ trái ngược nhau, nhưng tư duy phản biện thực sự có thể nâng cao khả năng sáng tạo bằng cách khuyến khích sự hiểu biết sâu sắc hơn về các vấn đề của sinh viên, điều này có thể dẫn đến các giải pháp sáng tạo, không đi theo các lối mòn từ trước.
Với chủ đề về Kỹ năng Tư duy Phản biện lần này Trạm phát triển bản thân còn rất nhiều điều thú vị muốn chia sẻ đến các bạn VHUer. Nhưng hiện thì bài viết cũng đã dài rồi nên xin hẹn các bạn ở bài viết sau nhé!
Nguồn:
https://www.pace.edu.vn/tin-kho-tri-thuc/tu-duy-phan-bien#dac-diem-cua-mot-nguoi-co-tu-duy-phan-bien
https://www.jetlearn.com/blog/importance-of-critical-thinking-for-students
-----------------------------------
💙 Trung tâm Tham vấn tâm lý sinh viên VHU luôn tạo ra một không gian thảo luận tích cực và đầy ý nghĩa về sức khỏe tinh thần. Nếu bạn đang gặp khó khăn về tinh thần, đừng ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ Trung tâm tham vấn tâm lý VHU để được hỗ trợ cần thiết về kiến thức, kỹ năng để cải thiện sức khỏe tinh thần của bạn!
💙 Sức khỏe tinh thần của bạn là rất quan trọng!!! Hãy ưu tiên chăm sóc sức khỏe tinh thần của mình ngay từ ngày hôm nay!
Liên hệ:
📧 thamvantamly@vhu.edu.vn
🌐 thamvantamly.vhu.edu.vn
📞 02 873 020 333
